برخى معتقدند بت پرستى از زمان حضرت نوع(علیه السلام) آغاز گشت و علل مختلفى داشته است. یکى از علل آن این است که وقتى انبیا و صالحان از میان مردم مى رفتند مردم به خاطر علاقه اى که به آن بزرگواران داشتند مجسمّه اى به یاد آنان مى ساختند تا یاد و خاطره آن بزرگان را هرگز فراموش نکنند.
امّا
پس از گذشت یکى دو نسل مسأله یادبود به فراموشى سپرده مى شد و نسلهاى بعد
به پرستش آن مجسمّه ها مى پرداختند و بدین شکل بت پرستى رواج پیدا کرد.(1) و
لذا، در مورد پنج بتى که در آیه 23 سوره نوح آمده گفته شده که مجسمّه پنج
تن از افراد صالح و نیکوکارى بوده که در فاصله زمانى بین حضرت آدم و
نوح(علیهما السلام) زندگى مى کردند که به عنوان یادبود آن بزرگواران ساخته
شده و به تدریج بر اثر فراموشى مسأله یاد بود، مورد پرستش قرار گرفته
شد.(2)
البّته نظریّه دیگرى هم در مورد این بتها وجود دارد و
آن این که; آنها به اشکال مختلف بوده است. بت «ود» به شکل مرد، و «سواع» به
شکل زن، و «یغوث» به شکل شیر، و «یعوق» به شکل اسب، و «نسر» به شکل باز
شکارى بوده است.(3) و شاید علّت انتخاب این اشکال براى بتهاى مورد پرستش
این بوده که آنها را داراى قدرت و منشأ خیر و برکت مى دانستند و لذا مورد
پرستش قرار مى دادند. همانگونه که مردم مصر قدیم رود نیل، که عامل رونق
اقتصادى آنها بود، را مى پرستیدند. متأسّفانه آنها مسبّب الاسباب، یعنى
خداوند قادر توانا را فراموش نموده، و در عالم اسباب گیر کرده بودند.
به
هر حال، پس از طوفان نوح آن پنج بت در زیر گل و لاى پنهان شد و در دوران
جاهلیّت آنها را پیدا کرده و دوباره شروع به پرستش آنها نمودند.(4) بتهاى
دیگرى همچون لات و هبل نیز بر آن اضافه شد و همه را داخل خانه کعبه قرار
داده و آنجا را مرکز بتها کرده، و بدین شکل دوباره بت پرستى شایع شد.
نتیجه این که دومین عکس العمل آنها دفاع همه جانبه از بت پرستى بود.
(1). مجمع البیان، ج10، ص137.
(2). ترجمه تفسیر صافى، ج6، ص 406 و 407.
(3). مجمع البیان، ج10، ص 138.
(4). مجمع البیان، ج10، ص 137.
نظرات ارسال شده