در آستانه ظهور

به گزارش گروه امنیتی دفاعی خبرگزاری فارس، دوم اردیبهشت ماه سال گذشته بود که سردار سرلشکر محمدعلی جعفری فرمانده کل سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در گفتگویی تفصیلی باخبرگزاری فارس، از برنامه‌ریزی سپاه برای دستیابی به توان شناورهای زیرسطحی و ورود به عرصه نبردهای نامتقارن در زیر دریاها خبر داد و گفت: محیط زیر سطح دریا فضای خوبی است که نیروهای ما هم از آن استفاده می‌کنند اما این استفاده به شکل نامتقارن و کوچک است و این طور نیست که ما به دنبال ساخت زیردریایی‌های بزرگ و حجیمی باشیم که اینها آسیب‌پذیر هستند.

وی ادامه داد: از آنجا که نگاه سپاه در بحث افزایش توانمندی‌ها و مقابله با دشمن در زمینه جنگ نامتقارن تعریف شده است، بنابر این ما باید در ساخت تجهیزات و حتی تعریف تاکتیک‌ها نیز از همین روش‌های نامتقارن استفاده کنیم.

فرمانده کل سپاه افزود: این تجهیزات جدید با سرعت بالا و حجم کوچک‌تر در زیر دریا عملکردی مشابه قایق‌های کوچک و تندرو بر روی سطح دارند که دشمن از آن وحشت دارد.

حال پس از گذشت چند ماه از اعلام فرمانده سپاه در خصوص ورود به عرصه نبردهای زیردریایی، اخیرا دریادار علیرضا تنگسیری جانشین فرمانده نیروی دریایی سپاه پاسداران از عملیاتی شدن زیردریایی‌های سپاه در خلیج فارس در آینده نزدیک خبر داده است.

این در حالیست که جمهوری اسلامی ایران در سالهای اخیر با سرمایه‌گذاری‌های کلان در عرصه طراحی و ساخت زیردریایی‌ها، علاوه بر دستیابی به توان تعمیر و نگهداری یگان‌های سنگین خود، در طراحی و تولید زیردریایی‌های سبک (میدجت) نیز به خودکفایی کامل رسیده و هرچند وقت یکبار شاهد رونمایی از تعدادی از این زیردریایی ها در کلاس غدیر هستیم. هرچند خبرهایی از گوشه و کنار درخصوص ساخت اولین زیردریایی‌های نیمه سنگین ساخت داخل نیز به گوش می رسد.

سپاه پاسداران که بنا بر ابلاغ فرماندهی معظم کل قوا مسئولیت حفاظت از آبهای خلیج فارس و تنگه استراتژیک هرمز را دارد، نوع سامانه ها و تجهیزات دفاعی اش را نیز متناسب با همین ماموریت انتخاب کرده که از مهمترین آنها، شناورهای تندروی مجهز به انواع سامانه‌های موشکی و نیز پهپادهای شناسایی برای رصد 24 ساعته خلیج فارس و تنگه هرمز است.

امروز جمهوری اسلامی ایران به لحاظ سرمایه گذاری در عرصه طراحی و تولید شناورهای تندرو رزمی در عرصه جهانی بدون رقیب بوده و در روز حادثه می تواند با اتکا بر همین شناورهای تندروی موشک انداز که تولید بی وقفه آنها، انبوهی از این شناورها را در اختیار سپاه پاسداران قرار داده، سراسر این منطقه را برای نیروهای کشورهای فرامنطقه‌ای ناامن کند.

در امر رصد و شناسایی یگان‌های بیگانه در این منطقه نیز بارها شاهد انتشار فیلم‌های ارسالی از پهپادهای نیروی دریایی سپاه از فراز ناوهای غول‌پیکر و هواپیمابر آمریکایی بودیم که مسیر، میزان تجهیزات و برنامه های احتمالی آنان را بصورت کامل رصد کرده بگونه‌ای که فرماندهان می‌توانند امروزه به صورت آن‌لاین خیلج فارس را از تهران رصد کنند؛ اقداماتی که موجب شده هیچ شناوری خارج از دید چشمان بیدار نیروی دریایی سپاه پاسداران و بدون کسب اجازه از ایستگاه سپاه در تنگه هرمز وارد خلیج فارس نشده و یا از آن خارج نشود.

در حوزه موشکی نیز انواع موشک‌های ساحل به دریای سپاه در کنار موشک‌های نیروی دریایی ارتش، یک بازدارندگی قوی برای جمهوری اسلامی رقم زده که مهمترین این موشک ها را می توان موشک خلیج فارس، نور، قادر، صاعقه، کوثر، نصر و... دانست.

در کنار اینها البته باید اشاره‌ای هم داشت به نقش قایق‌های پرنده و تکاوران و تفنگداران دریایی سپاه که با روحیه استشهادی آماده انجام سخت‌ترین و مهمترین عملیاتهای دریایی هستند.

اما اخبار مربوط به اراده سپاه مبنی بر استفاده از زیردریایی‌های سبک و چالاک برای مقابله با تهدیدات نامتقارن در خلیج فارس می تواند موضوع بسیار مهمی باشد که به نوعی تکمیل کننده زنجیره دفاعی و تهاجمی سپاه در عرصه دریایی در خلیج فارس و تنگه هرمز نیز محسوب می‌شود.

اما این زیردریایی‌ها باید از چه ویژگی‌هایی برخوردار باشند؟

با توجه به این گفته سرلشکر جعفری که «ما به دنبال ساخت زیردریایی‌های بزرگ و حجیم نیستیم» و نیز توان علمی، تخصصی و صنعتی کشور در تولید زیردریایی‌های سبک (میدجت) و نیز توانمندی کشورمان در طراحی و ساخت زیردریایی‌های متوسط و نیمه سنگین به احتمال زیاد زیردریایی‌های مورد استفاده سپاه نیز باید از همین نوع و یا چیزی شبیه به آنها باشد.

برای مثال زیرسطحی «فاتح» (به عنوان اولین زیر سطحی نیمه سنگین ایرانی در دست ساخت صنعت دریایی) با تناژ حدود 600 تن جزو زیرسطحی‌های نیمه سنگین ایران محسوب می شود که به احتمال زیاد در ماموریت‌هایی نظیر حفاظت از آبهای سرزمینی در کنار دیگر زیرسطحی‌ها مانند «غدیر» به انجام ماموریت خواهد پرداخت.

این زیر سطحی مجهز به پیشرفته‌ترین تسلیحات دفاعی و تهاجمی ازجمله چندین اژدر و مین‌های دریایی است که می تواند در عمق عملیاتی بیش از 200 متر در مدت زمان تقریبا 5 هفته به حفاظت از آب‌های سرزمینی ایران اسلامی بپردازد.

زیرسطحی غدیر نیز به عنوان زیردریایی سبک و کاملا بومی کشورمان، متناسب با جغرافیای خلیج فارس و دریای عمان طراحی شده و دارای قابلیت بالا در غوص و صعود و مانور است؛ تنها در مدت 30 ثانیه از اسکله جدا شده و از این نظر توانایی بالایی در ورود به حالت عملیاتی دارد. این زیردریایی 29 متری که جابجایی آن 115 تن است قابلیت قرارگیری در بستر دریا را دارد و در این وضعیت سامانه های راداری توانایی ردگیری آن را ندارند.

زیرسطحی‌های سپاه نیز باید قابلیت شلیک اژدر، رهاسازی انواع مین دریایی، حمل نیروهای تکاور و موشک های دوش پرتاب را داشته و امکانات لازم برای خروج نیروهای غواص در زیر آب برای اجرای عملیات در آن فراهم کنند.

جابجایی نیرو، رهگیری شناورهای سطحی و زیر سطحی دشمن، قابلیت شناسایی اهداف نظامی و مدت زمان ماندگاری مناسب در زیر آب که با ابتکارات خاص ایرانی، فراتر از حد و اندازه های این رده از زیرسطحی ها شده از جمله توانمندی هایی است که قطعا در زیردیایی های مورد استفاده سپاه پاسداران نیز شاهد آنها خواهیم بود.

این زیردریایی‌ها با قابلیت کف‌نشینی در عمق آبهای خلیج فارس و منطقه تنگه هرمز علاوه بر قابلیت شناسایی و رصد دقیق شناورهای بیگانه، کمین‌های خطرناک و مرگباری نیز برای هر شناور متجاوزی خواهند بود که خود نیز از دید راداری و کشف و رهگیری توسط دشمن پنهان می‌مانند.

عملکرد زیردریایی‌های کلاس غدیر در منطقه خلیج فارس که گاها به رهگیری و شناسایی ناوهای هواپیمابر آمریکایی نیز ختم شده، نشان‌دهنده توان اختفای این زیردریایی‌ها از دید دشمن و نیز قابلیت جمع‌آوری مناسب اطلاعات از شناورهای بیگانه است.

همین نقش تعیین کننده زیرسطحی‌ها در نبردهای دریایی و قابلیت‌های بالای آن در مخفی ماندن از دید دشمن است که آنها را تبدیل به یک سلاح استراتژیک کرده که حتی در اختیار داشتن تعداد اندکی از آن می تواند در زمان صلح، نقش بازدارندگی و در زمان جنگ، برتری های رزمی مؤثری به دنبال داشته باشند.